หลายคนน่าจะเคยได้ยินคำว่า IPO หรือ Initial Public Offering และ ราคาพาร์ (Par value) แล้ว IPO คืออะไร ราคาพาร์คืออะไร เหมือนกันไหม มาอ่านโพสนี้กัน…
สนใจรับชมแบบวีดีโอ สามารถกดรับชมได้จากลิงค์นี้นะคะ
IPO = Initial public offering หุ้นที่ขายให้กับประชาชนทั่วไปในครั้งแรก ก่อนที่จะมีการเข้าซื้อขายกันในตลาดหลักทรัพย์ มาเข้าใจเรื่องนี้จากเรื่องราวของบริษัทมานีกัน.บริษัทมานี จำกัด ทำธุรกิจร้านส้มตำ เป็นบริษัทที่มีทั้งหมด 1,000,000 หุ้น มีทุนจดทะเบียน 10,000,000 บ. ตรงนี้ ราคาพาร์ 10 บ. คิดจาก ทุนจดทะเบียน/ จำนวนหุ้น
ซึ่งเดิมมานี และมานะ เป็นเจ้าของกิจการกัน 2 คน ต่อมาบริษัทมานีอยากได้ทุนเพิ่ม เพื่อมาขยายสาขาร้านส้มตำ เพื่อจะเปิดสาขาทั่ว AEC.มานีจึงขายหุ้นเพิ่มทุน ซึ่งเป็นการหาคนมาช่วยออกเงินเพื่อมาขยายกิจการ คนที่จ่ายเงินเข้ามาก็จะมาอยู่ในฐานะของเจ้าของร่วมตามสัดส่วนเงินที่ใส่เข้าไป เหมือนเวลาเราหุ้นกับเพื่อนทำร้านอาหาร เพื่อนหรือหุ้นส่วนเราก็จะได้ผลตอบแทนจากส่วนแบ่งกำไร ซึ่ง IPO เป็นหุ้นเพิ่มทุนที่เสนอขายแก่บุคคลทั่วไปในครั้งแรก
บริษัทมานีเพิ่มทุนจดทะเบียนเป็น 20,00,000 บ. ราคาพาร์ 10 บ. จึงมีหุ้นทั้งหมดกลายเป็น 2,000,000 หุ้นบริษัทมานีก็นำหุ้นมาขาย ซึ่งตรงนี้ มานีให้ที่ปรึกษาทางการเงินคิดคำนวณมูลค่ากิจการในลักษณะต่างๆ ความเสี่ยง โอกาสการเติบโต ได้ออกมาว่า ขายที่ 20 บ. ต่อหุ้น ไปเสนอขายให้เพื่อนๆ และคนรู้จัก ว่าใครสนใจซื้อบ้าง ซึ่งมีชูใจ ปิติ ปรีดี มาซื้อหุ้นของบริษัทมานี
จะเห็นว่าสัดส่วนการเป็นเจ้าของของมานี มานะก็จะลดลงไป เพราะจะมีชูใจ ปิติ ปรีดี มาเป็นหุ้นส่วนด้วย.ซึ่งถ้าบริษัทมานีใหญ่พอ และเข้าเกณฑ์ของ ก.ล.ต บริษัทมานีก็สามารถเสนอขายหุ้นเพิ่มทุนครั้งแรกนี้แก่ประชาชนทั่วไปได้ (ไม่ใช้ขายให้กับแค่คนที่รู้จักกันเท่านั้น) หรือที่เราเรียก IPO ได้ ซึ่งบริษัทมานีก็จะเปลี่ยนจากบริษัทมานีจำกัด เป็นบริษัทมหาชนแทน
ในการทำ IPO นั้น ก็มีจะบุคคลต่างๆ เข้ามาเกี่ยวข้อง ไม่ว่าจะเป็น ที่ปรึกษาทางการเงิน ผู้จัดจำหน่ายหลักทรัพย์ ที่ปรึกษากฏหมาย ผู้ตรวจสอบบัญชี สำนักงาน ก.ล.ต รวมถึงตลาดหลักทรัพย์
หลังจากบริษัทเสนอขายหุ้น IPO ให้กับบุคคลทั่วไปแล้ว ก็จะมีการจดทะเบียนเพื่อให้มีการซื้อขายในตลาดหลักทรัพย์ เพื่อให้มีการซื้อขายเปลี่ยนมือความเป็นเจ้าของได้ อย่างเช่น หุ้น OR บริษัท ปตท. น้ำมันและการค้าปลีก จำกัด (มหาชน) ขายหุ้น IPO ในวันที่ 24 มกราคม – 2 กุมภาพันธ์ 2564 และเข้าจดทะเบียนซื้อขายในตลาดหลักทรัพย์เมื่อ 11 ก.พ. 64
จะเห็นว่า ราคาพาร์ คือ มูลค่าเริ่มต้นของกิจการ โดยไปจดทะเบียนกับรัฐว่า มีทุนจดทะเบียนเท่าไหร่ และจะมีกี่หุ้น ซึ่งราคาพาร์ จะคิดมาจาก ทุนจดทะเบียน/ จำนวนหุ้น ดังนั้น ราคาพาร์ของบริษัทมานี คือ 10 บ. ต่อหุ้น
ส่วน IPO หรือ initial public offering คือ การเสนอขายหุ้นใหม่แก่ประชาชนทั่วไปเป็นครั้งแรก ดังนั้นราคาพาร์ไม่ใช่ราคา IPO เพราะการนำมาเสนอขายให้ประชาชนโดยทั่วไป จะขายหุ้นละเท่าไหร่ นั้น จะมีการประเมินมูลค่ากิจการในลักษณะต่างๆ และคิดออกมาควรจะขายหุ้นละเท่าไหร่ และส่วนที่ขายได้เกินราคาพาร์ ก็จะถูกบันทึกในงบการเงิน ส่วนงบดุล ใน “ส่วนเกินมูลค่าหุ้น” ซึ่งก็เป็นส่วนหนึ่งของส่วนผู้ถือหุ้น
————————————
มาเรียนรู้การเลือกหุ้นด้วยตัวเองเข้าใจง่าย ใช้ได้จริง
คอร์สที่จัดทำสำหรับมือใหม่ลงทุนหุ้นที่จะได้เรียนรู้ตั้งแต่การเลือกหุ้นการอ่านงบการเงิน รวมไปถึงการประเมินมูลค่าหุ้น
เรียนที่ไหน เมื่อไหร่ ทวนกี่ครั้งก็ได้
