ลูกหนี้การค้า ยอดขายเทียม คืออะไร มีข้อสังเกตในงบยังไงที่จะระวัง

ลูกหนี้การค้า คือ ยอดขายที่ยังเก็บเงินไม่ได้ ลูกค้ามาเอาของไปก่อนค่อยจ่ายเงินที่หลัง ในงบกำไรขาดทุนเนื่องจากบันทึกด้วยเกณฑ์คงค้าง ยอดที่ลูกค้ามาเอาของไปก่อนจะบันทึกเป็นรายได้ได้

ซึ่งเราก็ไม่สามารถไปรู้เบื้องลึกบริษัทอย่างผู้สอบบัญชี หรือผู้บริหารได้ แล้วในการอ่านงบเรามีจุดสังเกตยังไงบ้าง ที่จะระวัง

ยอดขายในงบกำไรขาดทุนนี้เขาจะไม่ได้บอกว่า ยอดที่ค้างเท่าไหร่ แต่เราสามารถมาดูในงบดุลได้ว่า ลูกหนี้การค้าคือเท่าไหร่ เช่น STARK

ยอดขายปี 63 คือ 16,858.04 ลบ. มีลูกหนี้การค้า 6,041.75 ลบ.

ยอดขายปี 64 คือ 27,093.66 ลบ. มีลูกหนี้การค้า 15,570.82 ลบ.

ลูกหนี้การค้าค่อยๆ เพิ่มมากขึ้น เมื่อเทียบกับยอดขายที่ทำได้

การเพิ่มขึ้นของลูกหนี้การค้า อาจเป็นจากบริษัทขายของได้มากขึ้น ซึ่งต้องไปดูว่า การให้เครดิตเทอมเป็นยังไง ลูกหนี้ยังจ่ายเงินเข้ามาตามปกติไหม ชั้นลูกหนี้เป็นยังไง ซึ่งสามารถเข้าไปดูได้ในหมายเหตุประกอบงบ

ถ้าในแง่ไม่ดีมาก คือ จุดนี้ทำให้สร้างยอดขายเทียมได้ เช่น กรณีของ STARK จากหมายเหตุงบปี 65 หน้า 24 มียอดลูกหนี้การค้าคงค้างเป็นจำนวนมาก ในยอดดังกล่าว เฟ้ลปส์ ดอด์จ (บริษัทลูกหลักของ STARK) ได้ออกเอกสารขายโดยไม่มีการจัดส่งสินค้าให้แก่ลูกค้าจริง ปี 65 5,005 ลบ. ปี 64 จำนวน 923 ลบ.

ลูกหนี้การค้าจะบันทึกในงบดุลส่วนสินทรัพย์ ถ้าจะหาดูว่า จะหาดูว่าหมายเหตุงบข้อที่เท่าไหร่จากตรงนี้

งบปี 64 ของ STARK ในหมายเหตุประกอบงบเรื่องลูกหนี้การค้า “ระยะเวลาการให้สินเชื่อโดยเฉลี่ยของการขายสินค้าแก่ลูกหนี้การค้าบริษัทที่เกี่ยวข้องกันและลูกหนี้การค้าบริษัทอื่นคือ 30-360 วัน” จะเห็นว่า ค่อนข้างแปลกที่ให้เครดิตเทอมลูกหนี้นานมาก โดยทั่วไปมักให้เครดิตเทอมอย่างมากไม่เกิน 2- 3 เดือน ลองนึกถ้าเราขายสินค้า แล้วลูกค้าบอกขอเอาของไปก่อน เดี๋ยวอีกปี ค่อยจ่ายเงิน ก็คงดูแปลกๆ

.

ถ้าเราไม่ได้เขาไปดูในหมายเหตุงบ หรือบางทีเขาไม่เขียนว่า ให้เครดิตเทอมเท่าไหร่ ก็พอจะดูได้ในวงจรเงินสด ซึ่งจะมีแสดงไว้ใน สรุปข้อสนเทศบริษัทจดทะเบียนของหุ้นที่เราสนใจ ในเว็บไซต์ของ set ได้ จะมี “ระยะเวลาเก็บหนี้เฉลี่ย (วัน)” ของ STARK ปี 63 ระยะเวลาเก็บหนี้เฉลี่ย 102.9 วัน ปี 64 เป็น 145.58 วัน

การดูชั้นของลูกหนี้การค้า จะมีข้อสังเกตเพิ่มขึ้น ชั้นลูกหนี้การค้า แบ่งแบบนี้

– ยังไม่ครบกำหนดชำระ อันนี้ก็เป็นลูกหนี้ที่จ่ายเงินตามปกติ แต่ก็ต้องดูด้วยการให้เครดิตเทอมเป็นยังไง

– อายุการค้างขำระหนี้ น้อยกว่า 3 เดือน

– อายุการค้างชำระหนี้ 3-6 เดือน นับแต่วันถึงกำหนดชำระ น่าจะไม่ดีแล้ว

– อายุการค้างชำระหนี้ 6-12 เดือน

– อายุการค้างชำระหนี้ นานกว่า 12 เดือน

ชั้นล่างๆ โอกาสได้เงิน ก็น้อยไปเรื่อยๆ จนแทบไม่มี

ถ้าดูชั้นลูกหนี้ของ STARK ปี 63, 64 จะพบการไหลลงของชั้นลูกหนี้ ขนาดให้เครดิตเทอมนานขนาดนั้น ยังมีลูกหนี้ที่ค้างหนี้ ไม่จ่าย เพิ่มขึ้นเรื่อยๆ

การดูเรื่องลูกหนี้การค้า ก็จะช่วยให้เห็นรายละเอียดในงบได้มากขึ้นนะ

……………………………………………….

มาเรียนรู้การเลือกหุ้นด้วยตัวเอง เข้าใจง่าย ใช้ได้จริง

คอร์สที่จัดทำสำหรับมือใหม่ลงทุนหุ้น ที่จะได้เรียนรู้ตั้งแต่การเลือกหุ้น การอ่านงบการเงิน รวมไปถึงการประเมินมูลค่าหุ้น

เรียนจบสามารถนำไปปรับใช้ เพื่อเลือกหุ้นลงทุนได้ด้วยตนเอง เรียนที่ไหน เมื่อไหร่ ทวนกี่ครั้งก็ได้

ลงทะเบียนเรียนกันได้เลยhttps://www.skilllane.com/courses/i-investor