ในการลงทุนตามแนวพื้นฐานสิ่งที่เราควรต้องศึกษาและรู้จักคือ เรื่องของงบการเงิน และก่อนที่เราจะเข้าไปอ่านงบการเงินของกิจการใดๆ สิ่งที่เราควรต้องอ่านก่อนก็คือ รายงานความเห็นผู้สอบบัญชี
และช่วงนี้หลายคนน่าจะได้เห็นข่าวกันว่ามีบริษัทชื่อดังในตลาดหุ้นบริษัทหนึ่ง ผู้สอบบัญชีให้ความเห็นว่า ไม่ให้ข้อสรุปต่องบการเงินไตรมาส 1/63 และ 2/63 ส่งผลให้หุ้นนั้นถูกขึ้นเครื่องหมาย SP คือ หยุดการซื้อขายชั่วคราว
มารู้จักกันว่ารายงานผู้สอบบัญชีคืออะไร
ผู้สอบบัญชี จะเป็นผู้ที่ได้รับใบอนุญาตในการเป้นผู้สอบบัญชี และมีความเป็นอิสระในการตรวจสอบบัญชีของบริษัท
ซึ่งผู้สอบบัญชีก็จะเข้าไปดูว่างบการเงินที่จัดทำขึ้นถูกต้องตามมาตรฐานทางบัญชี การคิดรายการต่างๆ ในการทำบัญชีใช้วิธีการคิดที่สมเหตุผลหรือไม่ หรือมีข้อสังเกตเหตุการณ์บางอย่างที่อาจกระทบงบการเงินหรือไม่
แล้วรายงานความเห็นผู้สอบบัญชี จะหาดูได้จากตรงไหน
เราสามารถหาดูได้เบื้องต้นจาก “สรุปข้อสนเทศบริษัทจดทะเบียน” ตรง “ประเภทรายงานของผู้สอบบัญชีล่าสุด” จะเป็นบรรทัดก่อนตารางสรุปงบการเงิน
ถ้าต้องการดูในรายละเอียดสามารถเข้าไปดูได้จาก “Auditor report” ที่เป็น zip file รวมอยู่ในงบการเงินฉบับเต็มของงบงวดนั้นๆ
แล้วแบบรายงานความเห็นของผู้สอบบัญชีนั้นมีอะรบ้าง มารู้จักกัน
1. ไม่มีเงื่อนไข งบการเงินนั้นมีการจัดทำถูกต้องตามหลักทางบัญชี แบบนี้สบายใจ เพราะแสดงงบการเงินนั้นไม่พบสิ่งผิดปกติ หรือข้อสงสัยที่ขัดต่อหลักบัญชี
2. ไม่มีเงื่อนไขและมีข้อสังเกต รับรองงบการเงินนั้น แต่มี “ข้อมูลและเหตุการณ์ที่เน้น” ผู้สอบบัญชี เห็นว่าบางรายการในงบการเงินอาจถูกกระทบจากเหตุกาณ์ในอนาคตได้ เช่น คดีความบางอย่างที่จะกระทบต่องบการเงินได้ ถ้าผู้สอบบัญชีมีข้อสังเกตอย่างๆ ไร เราควรเข้าไปอ่านในข้อสังเกตนั้นด้วย
3. มีเงื่อนไข มีข้อมูลทางงบการเงินบางประเด็นไม่ถูกต้องตามหลักบัญชี หรือมีการจำกัดขอบเขตของการสอบทานในบางประเด็น การอ่านงบการเงินของบริษัทที่ผู้สอบบัญชีให้ความเห็นแบบนี้ต้องระวังถึงการแปลตัวเลขในงบการเงิน โดยเฉพาะประเด็นที่มีปัญหา ซึ่งผู้สอบบัญชีจะเขียนถึงประเด็นต่างๆ เหล่านั้นไว้ ซึ่งเราต้องเข้าไปอ่านในรายละเอียด จะมีเขียนไว้ใน Auditor report
4. ไม่แสดงความเห็น ต้องระวังมากๆ ในการอ่านงบการเงินของบริษัทที่ผู้สอบให้ความเห็นลักษณะนี้ เพราะผู้สอบบัญชีถูกจำกัดขอบเขตอย่างมาก ในการตรวจสอบข้อมูลต่างๆ ไม่สามารถรวบรวมหลักฐานการตรวจทานที่เพียงพอที่จะให้ข้อสรุปได้
5. งบการเงินไม่ถูกต้อง ผู้สอบบัญชีสามารถตรวจสอบข้อมูล หลักฐานต่างๆ ได้ และพบว่าข้อมูลในงบการเงินนั้นไม่ถูกต้องที่ส่งผลต่อภาพรวมในงบการเงินอย่างมาก ซึ่งถ้าเราเห็นแบบนี้ก็ควรเลี่ยงๆ ที่จะอ่านงบการเงินของบริษัทนั้น
ซึ่งถ้าผู้สอบบัญชีให้ความเห็นว่า “ไม่แสดงความเห็น” หรือ “งบการเงินไม่ถูกต้อง” สำหรับบริษัทที่อยู่ในตลาดหลักทรัพย์ ก็จะถูก กลต. ขึ้นเครื่องหมาย SP (Trading Suspension) หรือเครื่องหมายแสดงการห้ามซื้อขายหุ้นของบริษัทนั้นเป็นการชั่วคราว เพราะถือว่าเป็นมีเหตุการณ์ที่อาจส่งผลกระทบต่อสิทธิประโยชน์ของนักลงทุนได้
ถ้าจะอ่านงบการเงินของบริษัทไหน ลองอ่านดูสักหน่อยก่อนว่า ผู้สอบบัญชีมีความเห็นต่องบการเงินอย่างไรด้วยนะ
ถ้าสนใจตัวอย่างตัวอย่างรายงานความเห็นผู้สอบบัญชีจากหุ้นจริงสามารถดูได้จากคลิปนี้นะคะ ซึ่งจะมีตัวอย่างใน 4 แบบให้ดูคือ แบบไม่มีเงื่อนไข ไม่มีเงื่อนไขแต่มีข้อสังเกต มีเงื่อนไข และไม่แสดงความเห็น จากลิงค์นี้ได้นะคะ
————————————
มาเรียนรู้การเลือกหุ้นด้วยตัวเอง แบบเข้าใจง่าย ใช้ได้จริง
คอร์สที่จัดทำสำหรับมือใหม่ลงทุนหุ้น ที่จะได้เรียนรู้ตั้งแต่การเลือกหุ้น
การอ่านงบการเงิน รวมไปถึงการประเมินมูลค่าหุ้น
เรียนที่ไหน เมื่อไหร่ ทวนกี่ครั้งก็ได้ ลงทะเบียนเรียนกันได้เลย
