การเพิ่มทุน จะทำให้จำนวนหุ้นโดยรวมในตลาดเพิ่มขึ้น ซึ่งจะส่งผล เกิด“Dilution Effect” การเกิด Dilution Effect นั้น นอกจากจะเกิดกับราคาหุ้น(price Dilution) แล้วยังเกิดกับกำไรต่อหุ้น(Earning Dilution)ด้วย
มารู้จักเรื่อง Earning Dilution กันจากโพสนี้ ซึ่งการเกิด Earning dilution นี้ จะส่งผลต่อการประเมินมูลค่าด้วยค่าสำคัญอย่าง P/E และ ยังมีผลต่อเงินปันผลที่ผู้ถือหุ้นจะได้รับด้วย ซึ่งจะเห็นว่า การเกิด dilution นี้ก็สำคัญ ไม่แพ้การเกิด price dilution เลย
ในเรื่องการคิด Price Dilution เคยเล่าในครั้งก่อน ผ่านหุ้นดังอย่าง MINT ไปแล้ว ใครสนใจ สงสัยเรื่อง Price Dilution สามารถไปตามอ่านได้ตาม Link นี้นะ
ปกติแล้ว กำไรต่อหุ้น หรือ earning per share(EPS) นั้นจะคิดมาจาก กำไรสุทธิหารด้วยจำนวนหุ้น ซึ่งจะเห็นว่าเมื่อมีหุ้นเพิ่มทุน จำนวนหุ้นในตลาดจะเพิ่มขึ้น ทำให้ตัวหารมากขึ้น ถ้าไม่สามารถทำกำไรสุทธิเพิ่มตามได้ทัน จะส่งผลทำให้กำไรต่อหุ้นลดลง
เมื่อกำไรต่อหุ้นลดลง จะส่งผลต่ออัตราส่วนการประเมินมูลค่าหุ้นที่สำคัญตัวหนึ่งก็คือ P/E (P/E หรือ price per earning ratio ซึ่งคิดมาจาก ราคาต่อหุ้น/ กำไรต่อหุ้น)
เมื่อกำไรต่อหุ้นลดลงมากกว่าราคาหุ้นที่ลดลง จะทำให้ค่า P/E ปรับเพิ่มขึ้น
ในการดูเรื่องของหุ้นเพิ่มทุนนั้น การดู Earning Dilution นั้นจึงมีความสำคัญ
มาดูตัวอย่างกัน จะได้เข้าใจมากขึ้น…
ตัวอย่าง หุ้นบริษัทมานีจำกัดมหาชน ออกหุ้นเพิ่มทุน โดยให้สิทธิ หุ้นเดิม:หุ้นเพิ่มทุน 2:1 ราคาใช้สิทธิเพิ่มทุนคือ 25 บาท ราคาหุ้นในตลาดก่อนเพิ่มทุน คือ 30 บ. ต่อหุ้น บริษัมานีมีกำไรต่อหุ้น (EPS) ก่อนเพิ่มทุนคือ 3 บ. มีนโยบายจ่ายปันผล 50% ของกำไร
ราคาหุ้นหลังเพิ่มทุน
= [(อัตราหุ้นเดิม x ราคาหุ้นก่อนวัน XR) + (อัตราหุ้นเพิ่มทุน x ราคาหุ้นที่ใช้สิทธิเพิ่มทุน)] / (จำนวนหุ้นเดิม + จำนวนหุ้นเพิ่มทุน)
= {(2 x 30) + (1 x 25)} / ( 2 + 1 )
= 28.33 บ. ต่อหุ้น
คือมี Price Dilution = (ราคาหุ้นในตลาดเดิม – ราคาหุ้นในตลาดที่จะเกิดขึ้นหลังหุ้นเพิ่มทุน) แล้วหารด้วย ราคาหุ้นเดิมในตลาด
= (30 – 28.33)/ 30 = 5.57% คือ มี Price Dilution = 5.57%
ลองมาคิดเรื่อง Earning Dilution กัน บริษัทมานี มีกำไรต่อหุ้นเดิม คือ 3 บาท
กำไรต่อหุ้นใหม่ หลังมีหุ้นเพิ่มทุน
= กำไรสุทธิเดิม / (จำนวนหุ้นเดิม + จำนวนหุ้นที่เพิ่มทุนเข้ามา)
ถ้าให้จำนวนหุ้นเดิมคือ X
จำนวนหุ้นที่เพิ่มทุนเข้ามาก็จะเป็น คือ 0.5X (เพราะบริษัทมานี ออกหุ้นเพิ่มทุน: หุ้นเดิม คือ 1:2 ดังนั้นจะมีหุ้นเพิ่มเข้ามา คือ ½ X = 0.5X)
EPS ใหม่บริษัทมานี ก็จะได้เท่ากับ กำไรสุทธิเดิม / (X+0.5X) = กำไรสุทธิเดิม/ 1.5X
ถ้าเรามอง X เป็น 1 หุ้น เพื่อดูเป็นกำไรต่อหุ้น
EPS ใหม่ = EPS เดิม / (1.5) = 3/ 1.5 = 2 บ.ต่อหุ้น
ก็จะเห็นว่า EPS จะถูก dilution ลง จาก 3 บ.ต่อหุ้น เป็น 2 บ.ต่อหุ้น ซึ่ง dilution ลงมา (3-2)/3 = 33.33%
ถ้าลองเขียนเป็นสูตรในการคิดว่า Earning Dilution จะลดลงกี่ % จากเดิม
ก็จะเป็นแบบนี้ 1 – 1/(1+อัตราหุ้นเพิ่มทุนต่อหุ้นเดิม )
จากตัวอย่าง มาลองใส่ในสูตรกัน…
หุ้นเพิ่มทุน: หุ้นเดิม คือ 1:2 ดังนั้นอัตราหุ้นเพิ่มทุน 1/2 = 0.5 เมื่อนำมาเข้าสูตร ก็จะได้ % Dilution ของกำไร = 1-1/(1+0.5) = 33.33%
มาคิด P/E ของหุ้นบริษัทมานีกัน
P/E เดิม = ราคาหุ้นเดิม/ กำไรต่อหุ้นเดิม คือ 30/3 = 10 เท่า
P/E ใหม่(หลังจากเพิ่มทุน) = ราคาหุ้นใหม่/ กำไรต่อหุ้นใหม่ = 28.33/ 2 = 14.2 เท่า
จะเห็นว่า P/E จะปรับเพิ่มสูงขึ้น ถ้าบริษัทยังทำกำไรได้เท่าเดิม ซึ่งจะมีผลต่อการประเมินมูลค่าหุ้น
ลองมาดูว่า ถ้าเราเป็นผู้ถือหุ้นบริษัทมานีอยู่เดิม earning dilution ที่เกิด จะส่งผลต่อเงินปันผลต่อหุ้นที่เราจะได้รับด้วย
จากตัวอย่าง บริษัทมานี จ่ายปันผล 50% ของกำไร ดังนั้น กำไรต่อหุ้น 3 บ. ปันผล 50% คือ เงินปันผล 1.5 บ. ต่อหุ้น แต่ถ้ากำไรต่อหุ้นลดลงเป็น 2 บ. ต่อหุ้น เพราะเกิด earning dilution บริษัทมานีปันผล 50% ของกำไรเหมือนเดิม ดังนั้นเงินปันผลต่อหุ้น ก็จะลดลงเป็น 1 บ. ต่อหุ้น
ดังนั้นเมื่อมีการออกหุ้นเพิ่มทุนเข้ามา สิ่งที่ควรมองนอกจากเรื่องของ Price Dilution แล้ว ควรจะพิจารณาถึง Earning Dilution ที่จะเกิดขึ้นดัวยนะ
หมอยุ่งอยากมีเวลา 